HỘI CHỨNG NGỦ NGÁY - NGỪNG THỞ KHI NGỦ

   Bạn đã bao giờ mất ngủ vì tiếng ngáy của bạn cùng giường? Bạn quan sát thấy họ hay xoay trở, thở ngắt quãng trong khi ngủ?  Có bao giờ bạn thấy buổi sáng thức dậy uể oải, hay ngủ gật trong giờ làm việc mặc dù đêm trước bạn đi ngủ sớm?
  Hãy tìm hiểu vể nguyên nhân, biểu hiện bệnh ngủ ngáy-ngừng thở khi ngủ.
   Ngáy là âm thanh tạo ra trong giấc ngủ, do sự rung động niêm mạc đường hô hấp trên khi có luồng không khí đi qua chỗ hẹp. Ngáy thường phát ra ở thì hít vào nhưng đôi khi lẫn với thì thở ra. Thông thường bệnh nhân không tự cảm nhận được tiếng ngáy của mình.

1- Biểu hiện của bệnh lý ngủ ngáy- ngừng thở khi ngủ bao gồm:
- Ngáy: là triệu chứng chính. Mức độ nặng, nhẹ của ngáy phụ thuộc, tần suất, thời gian, độ to của tiếng ngáy.
- Mất ngủ.
- Hay trở mình ban đêm.
- Biểu hiện khô miệng và phải uống nước vào buổi sáng hoặc đang đêm ngủ là triệu chứng thường gặp.
- Đi tiểu đêm.
- Ngừng thở khi ngủ được chứng kiến: thường gặp ở bệnh nhân ngáy rất to. Ngáy to xen kẽ với giai đoạn im lặng kéo dài từ 20 đến 30 giây. Những bệnh nhân này thường kết hợp với chứng ngủ nhiều ban ngày và mức độ tăng lên theo cân nặng, mức độ uống rượu.

- Cảm giác ngạt thở hoặc ngừng thở khi ngủ: nhiều bệnh nhân phản ánh có biểu hiện thức dậy giữa đêm với cảm giác ngừng thở, lo sợ. Thông thường cảm giác này qua đi rất nhanh khi họ thức dậy. 

- Chứng ngủ nhiều ban ngày, có thể nhẹ như buồn ngủ vào giữa trưa lúc gặp gỡ một nhóm bạn, nặng như buồn ngủ khi đang ăn hoặc nói chuyện và rất nặng như buồn ngủ khi đang lái xe.
- Giảm độ tập trung, giảm trí nhớ, thay đổi tính cách là các yếu tố có thể ảnh hưởng đến công việc và chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.
- Buồn nôn hoặc đau đầu vào buổi sáng. Các triệu chứng nhức đầu thường kéo dài khoảng từ một đến hai giờ.

2- Nguyên nhân gây ngủ ngáy:

Có thể là do yếu tố giải phẫu gây hẹp, tắc nghẽn đường hô hấp trên hoặc do điều khiển hô hấp của hệ thần kinh trung ương. Nếu đường hô hấp trên bị hẹp một phần sẽ gây ngáy và giảm thở, nếu bị tắc nghẽn sẽ gây ngừng thở hoàn toàn.

Một số bất thường về giải phẫu đường hô hấp trên gây ngáy bao gồm:
- Mũi xoang
+ Dị hình vách ngăn.
+ Quá phát cuốn.
+ Polyp mũi.
- Họng mũi
+ VA quá phát.
- Họng miệng
+ Lưỡi gà dài và dầy, trương lực cơ giảm, khẩu cái mềm rủ xuống.
+ Quá phát Amyđan.
+ Tật lưỡi to, lưỡi dầy, bị tụt ra sau, Amyđan đáy lưỡi quá phát.
+ Xương hàm dưới bị tụt ra sau.
- Hạ họng
+ Sụn nắp thanh thiệt hình Omega.
+ Hẹp thanh – khí quản.

3-Một số yếu tố nguy cơ gây ngủ ngáy bao gồm:
- Nam giới thường mắc nhiều hơn nữ giới.
- Tỷ lệ ngủ ngáy tăng lên theo tuổi.
- Béo phì.
- Vòng cổ lớn, ngắn. Vòng cổ lớn là yếu tố quan trọng để dự đoán bệnh nhân có ngủ ngáy.
- Tiền sử gia đình: Tỷ lệ có rối loạn hô hấp khi ngủ tăng gấp hai đến bốn lần trong nhóm có yếu tố gia đình.
- Yếu tố gen liên quan đến giải phẫu sọ mặt cũng là một yếu tố thuận lợi, đặc biệt những người có cằm đẩy ra sau.
- Sử dụng rượu hoặc đồ uống có cồn trước khi đi ngủ. Rượu làm giảm hoạt động của cơ lưỡi và các cơ khác tham gia vào việc duy trì đường hô hấp trên. Giảm hoạt động của cơ sẽ dẫn đến hẹp, tắc đường hô hấp trên.

4- Khắc phục ngủ ngáy:
     Trừ một số trường hợp ngủ ngáy quá nghiêm trọng, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và cần được điều trị y khoa thì đa số trường hợp ngủ ngáy đều có thể khắc phục được bằng các phương pháp sau:

1. Thử thay đổi tư thế khi nằm ngủ: Theo các chuyên gia, việc nằm ngủ ở tư thế nằm ngửa không hề có lợi với những người bị ngủ ngáy. Để hạn chế tình trạng này thì nên nằm ngủ nghiêng sang một bên. Trường hợp người bệnh khó khăn khi nằm nghiêng thì nên sử dụng sự trợ giúp của một chiếc gối ôm mềm, gác một chân vòng lên gối để làm điểm tựa. Ngoài ra, người bệnh ngủ ngáy nên gối đầu bằng một chiếc gối cao hơn so với bình thường để giúp đường thở thông suốt.

2. Đừng lạm dụng rượu bia: Những người có thói quen tiêu thụ nhiều bia rượu hàng ngày hoặc dùng các thuốc an thần, thuốc giảm đau quá thường xuyên thường có nguy cơ ngủ ngáy cao hơn.

3. Bỏ thuốc lá: Thuốc lá là nguyên nhân khiến cho đường thở và các cơ vòm họng bị kích thích, gây ngủ ngáy tồi tệ ở nam giới.

4. Không ăn quá no hoặc ăn sát giờ ngủ: Việc ăn quá no hoặc ăn quá muộn không những khiến cho quá trình tiêu hóa bị ảnh hưởng mà còn làm cho tình trạng ngáy ngủ trầm trọng hơn.

5. Giảm cân nếu bạn thừa cân: Người thừa cân thường hay bị ngủ ngáy hơn do họ thường bị tích tụ mỡ thừa ở cổ, gây chèn ép cuống họng. Vì thế, nếu bạn đang thừa cân, béo phì thì hãy cố gắng giảm trọng lượng cơ thể của mình.

6. Làm thông thoáng đường thở: Nếu bạn đang bị nghẹt mũi do bệnh lý nào đó gây tắc nghẽn đường thở thì nên sử dụng các biện pháp giúp thông mũi như: Tắm bằng nước ấm, rửa mũi bằng nước muối sinh lý trước khi đi ngủ, dùng một loại thuốc thông mũi hỗ trợ…

7. Uống nhiều nước: Khi uống đủ 1,5 -2 lít nước mỗi ngày sẽ góp phần làm loãng dịch tiết ở mũi và vòm họng, giúp nó dễ dàng được loại bỏ ra ngoài hơn, giảm tình trạng ngủ ngáy đáng kể.

8. Sinh hoạt, ngủ nghỉ hợp lý: Làm việc liên tục nhiều giờ không nghỉ ngơi, ngủ quá muộn, kiệt sức khiến cho bạn bị mệt mỏi quá mức, dễ rơi vào giấc ngủ mê mệt, bị ngáy vô thức và nguy hiểm nhất là ngừng thở mà không hề hay biết.

9. Đảm bảo vệ sinh sạch sẽ phòng ngủ: Bụi không khí, mạt bụi trong chăn, đệm, lông thú cưng… là những tác nhân gây ra chứng dị ứng cho mũi, họng, gia tăng nguy cơ bị ngủ ngáy.

10. Tập thể dục: Đi dạo trước khi ngủ, tập thể dục vừa sức vào mỗi ngày là cách giúp cho quá trình tuần hoàn máu và bơm oxy vào máu thuận lợi hơn, giảm đáng kể tình trạng ngủ ngáy.

11. Nhờ tới sự hỗ trợ của miếng dán cánh mũi chuyên dụng: nếu đường hô hấp của bạn bị hẹp hoặc bị tắc nghẽn do bệnh về hô hấp nào đó thì khi ngủ bạn có thể sử dụng miếng dán cánh mũi hỗ trợ. Các miếng dán này thường được thiết kế với một hàm lượng tinh dầu thảo dược có tác dụng làm nóng và thông mũi, thông đường thở tốt hơn.

12. Dùng thiết bị nâng hàm dưới: Nếu tình trạng ngáy trong khi ngủ xảy ra do lưỡi của bạn đã ngăn cản không khí qua lại ở nơi cuối cổ họng trong lúc ngủ thì bạn cần đến sự hỗ trợ của thiết bị nâng hàm dưới. Thiết bị này được thiết kế để nâng lưỡi của bạn lên trên trong suốt thời gian ngủ, giúp đường thở thông thoáng hơn.

Tóm lại, ngủ ngáy có thể do rất nhiều nguyên nhân gây nên và tùy vào trường hợp cụ thể mà áp dụng linh hoạt các cách ngủ không ngáy khác nhau. Thay đổi thói quen sinh hoạt đúng và khoa học là tiền đề để loại bỏ chứng ngủ ngáy ra khỏi đời sống. Hãy đi khám chuyên khoa Tai Mũi Họng khi bệnh ngủ ngáy không cải thiện.

   Hy vọng những thông tin trên đây hữu ích đối với bạn. Chúc bạn khỏe và hạnh phúc!

Sưu tầm 

Tham khảo thêm: PHÒNG KHÁM BÌNH MINH

Tổng hợp các Gói Kiểm tra Sức khỏe